Pierwsze polskie pojazdy samochodowe

Pierwsze polskie pojazdy samochodowe
autorem artykułu jest Aleksander Sowa

Po odzyskaniu niepodległości podjęto się pierwszych prób inicjowania rodzimej działalności motoryzacyjnej. Już w październiku 1919 roku powstała Krajowa Spółka Akcyjna Budowy i Eksploatacji Samochodów, a wkrótce potem i inne... ale poza CWS nie odegrały one żadnej roli.

Już wkrótce jednak pojawiły się pierwsze konstrukcje samochodowe. W 1920 roku dwaj warszawiacy: Stefan Kozłowski i Antoni Frączkowski założyli pierwszą w Polsce fabrykę samochodów mieszczącą się przy ul. Rakowieckiej 23 w Warszawie. Owocem ich pasji był pierwszy polski samochód: SKAF (od inicjałów twórców). Dwuosobowy z otwartym nadwoziem napędzany 1-cylindrowym silnikiem o pojemności 500 cm³ o mocy 9 – 10,3 KM pozwalający na osiągnięcie prędkości maksymalnej do 40 km/h samochód zużywał ok. 8 litrów benzyny i – co interesujące – aż 1 l oleju na 100 km. Wykonano 3 prototypy, w tym jeden wyposażony w silnik 2-cylindrowy, jednak produkcja seryjna nie została uruchomiona.

Drugim samochodem była konstrukcja mjr inż. Mikołaja Karpowskiego, który skonstruował i zbudował w 1924 roku, sześcioosobowy samochód o otwartym nadwoziu torpedo nazwanym Polonia. Do budowy samochodu wykorzystano podzespoły samochodów innych marek a samochód miał być zachętą dla inwestorów, którzy pomogliby rozpocząć seryjną produkcję. Pojazd miał 6-cylindrowy silnik o pojemności 4769 cm³ o mocy 45 KM i wiele niecodziennych rozwiązań zapewniających maksymalne uproszczenie konstrukcji i eksploatacji. Wystarczy wspomnieć odejmowaną, blaszana miskę olejową, podwieszany wał korbowy ułożyskowany na cienkościennych panewkach czy zaślepki w kadłubie silnika zabezpieczające blok przez rozsadzeniem na wypadek zamarznięcia wody w układzie chłodzenia. Konstruktor chciał powołać konsorcjum produkujące ten wóz i choć znaleźli się przedstawiciele zagranicznych firm wyrażający chęć zakupu patentów na poszczególne rozwiązania, inwestora nie znaleziono wskutek czego seryjnej produkcji całego samochodu nie podjęto. Towarzystwo Budowy Samochodów Polonia pozostało jedynie nie zrealizowanym marzeniem konstruktora a jedyny prototyp skończył jako nagroda na dobroczynnej loterii.

Trzecią w kolejności i jednocześnie najbardziej poważną konstrukcją był samochód Stetysz, z roku 1924 hrabiego inż. Stefana Tyszkiewicza (nazwa pochodzi od kombinacji skrótów imienia, nazwiska i wytwórni). Samochód produkowano początkowo w Rolniczo-Automobilowo-Lotniczej Fabryce w Boulogne we Francji a potem (od 1927 roku) już w Warszawie, gdzie powołano Towarzystwo Akcyjne „Rolniczo-Automobilowo-Lotnicza Fabryka Hr. Stefana Tyszkiewicza” na terenie fabryki Towarzystwa Akcyjnego Konstrukcji Mostowych „K. Rudzki” mieszczącej się przy ulicy Fabrycznej 3. Samochód nagradzany za wyposażenie w blokowany mechanizm różnicowy pozwalający na poruszanie się w trudnym terenie był napędzany 6-cylindrowym silnikiem Continental pojemności 2760 cm³ o mocy 42 KM przy 2600 obr./min lub w silnik 1500 cm³ o mocy 20 KM przy identycznych obrotach, w wersji słabszej. Dodatkowym atutem samochodu był prześwit 300 mm, ułatwiający poruszanie się po Polskich drogach fatalnej jakości. Zupełnie jak dziś. Nadwozie samochodu wytwarzano w firmie lotniczej Zakłady Mechaniczne E. Plage i T. Laśkiewicz w Lublinie. Samochód okazał się udaną konstrukcją i nie tylko brał udział w krajowych czy zagranicznych zawodach, ale zaprezentowano go również na Międzynarodowym Salonie Samochodowym w Paryżu w 1926 roku, co uznaje się za debiut polskiej motoryzacji na tej słynnej wystawie. Powodzenie samochodu doprowadziło do podjęcia decyzji o uruchomieniu seryjnej produkcji w 1929 roku do czego nie doszło, bowiem jeden z oddziałów fabryki stawił pożar i nie wystarczyło już pieniędzy na odbudowę. Łącznie powstało około 200 egzemplarzy samochodów Stetysz.

W zakładach Ursus uruchomiono także produkcję ciągnika („ciągówka”) opartego na amerykańskim wzorcu z 2-cylindrowym silnikiem naftowym o mocy 25 KM prof. Karola Taylora z Politechniki Warszawskiej, który był pierwszym polskim ciągnikiem rolniczym, nadającym się także do napędu młockarni, tartaków itp. Do 1925 roku wykonano 100 takich pojazdów.

W 123 w Poznaniu Fabryka Automobilowa Sp. Akc. Zbudowała także kilka sztuk prototypów samochodów osobowych napędzanych silnikami 4 i 6-cylindrowymi z charakterystycznymi klinowymi chodnicami.

W wielu zakątkach Polski zaczęły pojawiać się coraz liczniej inicjatywy produkcji samochodów osobowych. W 1925 roku Centralne Zakłady Samochodowe w Warszawie rozpoczynały zupełnie nową erę w polskiej motoryzacji. Nadchodził czas samochodu CWS T-1.


--
Aleksander Sowa
----------------------
www.wydawca.net

Artykuł pochodzi z serwisu www.Artelis.pl
 

Aleksander Sowa - książki & ebooki

 
21,70 zł
pisanie, książki, publikacji Aleksander Sowa
Autor 2.0 Czy wiesz, jak wydać i zarabiać na własnej książce? Autor 18 poczytnych publikacji zdradza swój sekret...
 
16,90 zł
Fiat 126p, auto, samochód, fiat Aleksander Sowa
Fiat 126p. Mały Wielki Samochód Poznaj historię i ciekawostki dotyczące jednego z najpopularniejszych aut XX wieku...
 
19,97 zł
Fiat 126p, auto, samochód, tuning Aleksander Sowa
Fiat 126p. Sportowe modyfikacje i tuning malucha Fiat 126p. Sportowe modyfikacje i tuning malucha - Uczyń ze swojego fiacika prawdziwy samochód sportowy!
 
9,77 zł
magnetyzery, paliwo, auto, samochód, ekologia, tania jazda Aleksander Sowa
Jak działają magnetyzery i jak je wykonać „Jak zmniejszyć zużycie paliwa” Kto jeszcze chce dowiedzieć się całej prawdy o magnetyzerach
 
5,00 zł
auto, oszczędzanie, samochód, paliwo, tania jazda Aleksander Sowa
Jak jeździć oszczędnie Nie masz wpływu na cenę paliwa ale masz wpływ na to, ile paliwa zużyje Twój samochód
 
16,90 zł
Fiat 126p, auto, samochód, maluch, fiat Aleksander Sowa
Jak ulepszyć swojego Fiacika? Tuning Fiata 126p. Spraw, aby Twój "Maluch" stał się wyjątkowy!
 
19,90 zł
motoryzacja, samochód, hobby Aleksander Sowa
Legendy naszej motoryzacji Wybierz się w pasjonującą podróż przez 90 lat historii polskiej motoryzacji!
 
20,00 zł
samochód, auto, motoryzacja Aleksander Sowa
Legendy naszej motoryzacji Dzięki tej publikacji wybierzesz się, dobrze się bawiąc, w pasjonującą podróż przez ponad 100 lat historii polskiej motoryzacji.
 
17,70 zł
instalacje gazowe, ekologia, tania jazda, tania jazda samochodem, paliwo, kryzys naftowy, peakoil Aleksander Sowa
Samochodowe instalacje zasilania gazem Dlaczego niektórzy kierowcy nie mają problemu z dużymi wydatkami na benzynę
 

Najnowsze wpisy premium

  • Udane wakacje

    Przygotowanie do wakacji nie jest wcale trudne. Przede wszystkim musimy wiedzieć po co wybieramy się na urlop...

  • Zarządzanie własnym czasem

    Czas to pieniądz. Ale co zrobić, by odpowiednio nim zarządzać?

Zobacz wszystkie wpisy.

Dodaj wpis »

Odwiedzający tę stronę szukali: 126p mechanizm różnicowy prototypy ursusa sowa, darmowy ebook hr.